Paraliza cerebrale (CP) është një grup çrregullimesh të sistemit nervor që shkaktojnë probleme të koordinimit të muskujve dhe probleme të tjera të lëvizjes. Mund të shkaktohet nga lëndimi ose infeksioni gjatë shtatzënisë ose gjatë ose pas lindjes. Mund të jetë gjithashtu rezultat i mutacioneve gjenetike.
Pa marrë parasysh shkakun, CP ndodh herët në jetë. Simptomat shpesh shfaqen në vitet e para të jetës së një fëmije.
Nuk ka asnjë gjendje të njohur si CP me fillim të vonë. Ju nuk mund ta zhvilloni këtë gjendje si një i rritur. Plus, CP është jo progresive. Kjo do të thotë se nuk përkeqësohet gjatë jetës së një personi. Megjithatë, ndërsa një person që jeton me CP plaket, gjendja mund të shkaktojë sfida dhe probleme të reja.
Simptomat e CP
Simptomat shpesh varen nga lloji i CP që pacientët kanë, si dhe nga niveli.
Disa forma të CP, si paraliza cerebrale spastike, shkaktojnë ngurtësim të muskujve, reflekse të ekzagjeruara dhe lëvizje jonormale kur ecni ose përpiqeni të lëvizni. CP mund të prekë të gjithë trupin, por gjithashtu mund të ndikojë vetëm në njërën anë të tij.
Simptomat e CP ndryshojnë në ashpërsi, por ato zakonisht shfaqen brenda 2 viteve të para të jetës.
Simptomat e zakonshme të CP përfshijnë:
- reflekset jonormale
- muskujt e ngurtë
- trungu dhe gjymtyrët të ngurtë
- probleme me ecjen
- qëndrim jonormal
- probleme me gëlltitjen
- pabarazitë e muskujve të syrit
- dridhjet dhe lëvizjet e pavullnetshme
- probleme me aftësitë motorike
- paaftësi në të nxënë
Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), CP zakonisht zhvillohet para lindjes, por gjithashtu mund të merret gjatë fëmijërisë së hershme.
Gjendja nuk përkeqësohet me kalimin e kohës dhe shumë fëmijë me CP vazhdojnë të jetojnë jetë të pavarur. Më shumë se gjysma e fëmijëve me CP mund të ecin pa ndihmë, sipas CDC.
Plakja e parakohshme, si dhe dëmtimet më të theksuara mendore dhe fizike, mund të bëjnë të duket sikur CP po përkeqësohet me kalimin e moshës por nuk ështe kështu. Është një gjendje jo progresive.
Në vend të kësaj, gjendja mund të komprometojë ngadalë aftësinë e trupit për të lëvizur dhe për të punuar në mënyrë efektive, gjë që mund të duket sikur gjendja po përkeqësohet.
Është e rëndësishme të kihet parasysh se simptomat e CP nuk do të shfaqen për herë të parë tek të rriturit. Nëse ju ose një i dashur po përjetoni probleme të reja me lëvizjen, ka të ngjarë të jetë rezultat i një gjendjeje tjetër, jo CP.
Cili është shkaku krysor i paralizës cerebrale?
CP që zhvillohet ose para, gjatë ose brenda 4 javëve të lindjes njihet si CP kongjenitale.
Rreth 85 për qind deri në 90 për qind e rasteve të CP janë të lindura, sipas CDC. CP që zhvillohet më shumë se 28 ditë pas lindjes quhet CP e fituar.
Shkaqet kongjenitale të CP
Në shumë raste, shkaku i saktë i CP kongjenitale shpesh nuk dihet. Megjithatë, ndonjë nga kushtet e mëposhtme janë shkaqe të mundshme.
Asfiksia neonatorum. Asfiksia neonatorum është mungesë e oksigjenit në tru gjatë lindjes dhe mund të shkaktojë dëmtim të trurit që çon në CP.
Mutacionet e gjeneve. Mutacionet gjenetike mund të çojnë në zhvillim jonormal të trurit.
Infeksionet gjatë shtatzënisë. Një infeksion që kalon nga nëna tek fetusi mund të shkaktojë dëmtim të trurit dhe CP. Llojet e infeksioneve që lidhen me CP përfshijnë linë e dhenve, fruthin gjerman (rubeola) dhe infeksionet bakteriale.
Gjakderdhje në tru. Një goditje në tru në fetus mund të çojë në dëmtim të trurit dhe CP. Goditjet e fetusit mund të shkaktohen nga enët e gjakut të formuara anormalisht, mpiksjet e gjakut dhe defektet e zemrës.
Zhvillimi jonormal i trurit. Infeksionet, ethet dhe traumat mund të shkaktojnë rritje jonormale të trurit që çon në CP.
Shkaqet e fituara të CP
CP njihet si CP e fituar kur zhvillohet më shumë se 28 ditë pas lindjes. CP e fituar zakonisht zhvillohet brenda 2 viteve të para të jetës.
Trauma e kokës. Një dëmtim serioz i kokës mund të çojë në dëmtim të përhershëm të trurit. Shkaqet e zakonshme të traumës së kokës përfshijnë përplasjet me makinë, rrëzimet dhe sulmin.
Infeksionet. Meningjiti, encefaliti dhe infeksione të tjera mund të çojnë në dëmtim të përhershëm të trurit.
Verdhëza. Verdhëza e patrajtuar mund të çojë në një lloj dëmtimi të trurit të quajtur kernicterus.
Kernicterus mund të çojë në paralizë cerebrale, probleme me shikimin dhe humbje të dëgjimit.
Fillimi i paralizës cerebrale është ose para lindjes ose në fëmijërinë e hershme. Me diagnozën dhe trajtimin e duhur, shumë njerëz me paralizë cerebrale janë në gjendje të jetojnë një jetë të plotë dhe të pavarur.
