Eliminimi i gjalpit dhe përdorimi i vajrave bimore mund të bëjë që të keni një jetë më të gjatë, sipas një studimi të madh të kryer nga Universiteti i Harvardit.
Studiuesit analizuan zakonet ushqimore të mbi 200,000 njerëzve për një periudhë prej 30 vitesh dhe zbuluan se dietat e pasura me gjalpë, por të varfra në vajra bimore, lidhen me një rrezik më të lartë të vdekjes së parakohshme. Nga ana tjetër, ata që konsumonin më shumë vajra bimore kishin një rrezik më të ulët të vdekjes së hershme. Gjetjet, të publikuara në revistën JAMA Internal Medicine, sugjerojnë se ndryshimet e thjeshta në dietë mund të kenë përfitime të mëdha për shëndetin.
Studimi tregoi se një konsum më i lartë i vajit të sojës, kanolës dhe ullirit ishte i lidhur me një shkallë më të ulët të vdekshmërisë nga kanceri dhe sëmundjet kardiovaskulare. Në të kundërt, konsumimi i gjalpit ishte i lidhur me një rrezik më të lartë të vdekjeve totale dhe atyre të shkaktuara nga kanceri.
Dr. Yu Zhang nga Shkolla e Shëndetit Publik T.H. Chan në Harvard tha: “Ne pamë një ulje prej 17% të rrezikut të vdekjes kur gjalpi zëvendësohej me vajra bimore në dietën e përditshme. Ky është një ndikim i madh në shëndet.”
Dallimi kryesor mes këtyre dy burimeve ushqimore qëndron te llojet e acideve yndyrore që përmbajnë. Gjalpi është i pasur me yndyra të ngopura, ndërsa vajrat bimorë përmbajnë më shumë yndyra të pangopura, të cilat janë të lidhura me një shëndet më të mirë të zemrës. Edhe pse shumë studime të mëparshme kanë shqyrtuar marrjen e yndyrave ushqimore, pak prej tyre janë fokusuar te burimet specifike të ushqimit, si gjalpi dhe vajrat.
Pjesëmarrësit e studimit, të cilët kryesisht ishin profesionistë të shëndetësisë në SHBA, plotësonin pyetësorë mbi dietën e tyre çdo katër vjet. Studiuesit përdorën këto të dhëna për të vlerësuar konsumimin e gjalpit dhe vajrave bimore. Konsumi i gjalpit përfshinte përdorimin e tij si përhapës, në gatim dhe në pjekje, ndërsa ai i vajrave bimore përfshinte gatimin dhe përdorimin në sallata.
Analiza statistikore zbuloi se ata që konsumonin më shumë gjalpë kishin një rrezik 15% më të lartë të vdekjes, krahasuar me ata që konsumonin më pak. Ndërkohë, ata që konsumonin më shumë vajra bimore kishin një rrezik 16% më të ulët të vdekjes.
Dr. Daniel Wang, profesor asistent i ushqyerjes në Harvard, theksoi rëndësinë e këtyre gjetjeve: “Një ndryshim i thjeshtë në dietë, zëvendësimi i gjalpit me vajin e sojës apo ullirit, mund të sjellë përfitime të mëdha për shëndetin në afat të gjatë.”
Një analizë e mëtejshme e të dhënave sugjeroi se zëvendësimi i vetëm 10 gramëve gjalpë në ditë me vajra bimore mund të ulë vdekshmërinë nga kanceri dhe vdekjet e përgjithshme me 17%.
Edhe pse pjesëmarrësit e studimit mund të mos përfaqësojnë tërësisht popullsinë e përgjithshme, studiuesit planifikojnë të vazhdojnë kërkimet për të kuptuar mekanizmat biologjikë që qëndrojnë pas këtyre përfitimeve shëndetësore. / Talker News
