A jeni ndier ndonjëherë si krejtësisht të çuditshëm? Rezulton se nuk ka asgjë të çuditshme në këtë. Të ndihesh ndryshe është normale, sepse nuk ekziston normalja. Në një studim të vitit 2018, hulumtuesit e Yales e konfirmuan atë që e dinim të jetë e vërtetë gjatë gjithë kohës: Njerëzit janë vetëm një grumbull sish të çuditshëm. Dhe, për fat të mirë, pikërisht kështu edhe duhet të jetë.
Gjasat janë që keni kërkuar në Google gjëra si: Kur është mosha normale të martohesh? Kur është koha normale për gjumë? A është normale të bisedosh me qenin tënd? A është normale të flesh me një arushë pëllushi? Sipas një studimi të publikuar në shkurt të vitit 2018, të gjitha kërkimet tona në Google janë për asgjë. Studimi, i kryer nga hulumtuesit e Yales, Avram J. Holmes dhe Lauren M. Patrick, dhe i publikuar në Trends in Cognitive Sciences, vë në dukje se normaliteti nuk ekziston – as për njerëzit dhe as për trurin e njerëzve. “Optimizmi në neuroshkencën klinike” është një mit, thonë ata, dhe ndryshimi, gama, dhe shumëllojshmëria janë shumë më të zakonshme – normale? – për jetën, dhe të nevojshme për përparimin evolucionar të një specieje, transmeton koha.net.
Por kjo nuk ka të bëjë vetëm me atë që të ngushëllohemi nga çuditshmëria jonë. Hulumtimi i tyre ka implikime për psikiatri dhe në atë se si duhet të perceptohet dhe trajtohet sëmundja mendore. Ekipi arriti në përfundimin se “Nuk ka profil të përgjithshëm optimal të funksionimit të trurit. Forcat evolucionare që i formësojnë speciet tona e përzgjedhin një larmi të madhe të sjelljeve njerëzore […] Ne propozojmë që, në vend të shqyrtimit të sjelljeve në izolim, sëmundjet psikiatrike mund të kuptohen më së miri përmes studimit të fushave të funksionimit dhe modeleve [komplekse] të ndërlidhura të varianteve në të gjithë sistemet e shpërndara të trurit.”
Në këtë pikë mund t’i keni disa pyetje. Nëse normalja nuk ekziston, atëherë nuk duhet të ketë asgjë të çuditshme në ngrënien e 23 hot dogeve qysh në mëngjes, apo jo? Epo, nuk po e bëni pyetjen e duhur. Nuk ka mënyrë të drejtë ose të gabuar të jesh njeri, dhe normalja është një term relativ që varet nga koha, vendi dhe rrethanat. Ngrënia e disa hot dogëve i vetëm në tryezën tuaj të kuzhinës në 6 të mëngjesit? Nëse kjo është “normale” apo jo, sigurisht nuk është një sjellje e shëndetshme, qoftë mendore ose ndryshe. Por nëse e bën të njëjtën gjë në një garë ngrënieje në panair? Kjo është më e logjikshme (megjithëse akoma nuk është fizikisht e shëndetshme). Kjo konsideratë rrethanore duhet të zbatohet në psikiatri, argumenton Holmes. Në shembullin tonë të larmishëm, ngrënia e shumë hotdogëve përnjëherë nuk duhet ta identifikojë automatikisht dikë si të sëmurë mendor. Faktorë të tjerë individualë duhet të merren parasysh.
Holmes e shpjegoi këtë qasje për Quartz: “Ajo që duam të themi është se nuk ka model universal dhe të pakushtëzuar optimal të strukturës ose funksionit të trurit. Pra, kufiri që e ndan shëndetin nga sëmundja nuk mund të identifikohet qartë nëpërmjet një sjelljeje të vetme ose një aspekti të vetëm të funksionit të trurit. Në izolim, çdo tipar i sjelljes, psikologjik ose neurobiologjik, nuk është zakonisht as i mirë, as i keq. Por konteksti në të cilin është personi, rrjeti shoqëror, mosha e tyre dhe mjedisi mund të kenë ndikim të madh në kostot dhe përfitimet e tipareve të veçanta.”
Holmes thotë se nëse keni probleme, kërkoni ndihmë psikiatrike. Por nëse jeni krejtësisht të lumtur, të shëndetshëm dhe produktiv në çuditshmërinë tuaj, kush mund të thotë se “abnormaliteti” juaj është i gabuar?
