Mësoni si mos t’i bëni disa nga sjelljet dhe gjestet më të urryera në botë!
Nuk është gjithnjë e dukshme kur dikush thyen kodin e etikës, pasi ky Kod nuk është i gdhendur në gurë. Ama, ekspertë të fushës – që ndër vite kanë studiuar ndërveprimet dhe sjelljet e njerëzve mes njëri tjetrit – kanë arritur së paku të hartojnë një listë me gjestet që nuk duhen bërë, edhe pse shumica prej nesh mund të jenë duke i bërë ato në mënyrë krejtësisht të pavetëdijshme.
Fatmirësisht, në momentin që një gabim evidentohet, ai më pas është tepër i thjesht për t’u vënë re e të korrigjohet – gjithmonë nëse dëshirojmë. Në fund të fundit, kur lejojmë politikanët tanë t’i thyejnë kaq shpesh rregullat e etikës gjatë takimeve në Parlament, jemi të lirë të sillemi si të duam. Apo jo?
Mbase, jo! Ndaj le t’i biem shkurt, rregulli nr. 1:
1 – I thërrisni kamerierit
Ka shumë gjëra të pasjellshme që dikush mund të bëjë në një restorant, por fatkeqësisht thyerja më e vrazhdë e etiketës kur dalim për të ngrënë, është edhe ajo më e përhapura. Mos fishkëlleni, mos bërtisni, mos e prekni as mos e sinjalizoni të vij shpejt tek ju kamerierin tuaj për t’i tërhequr vëmendjen.
Bëni kontakt me sy në mënyrë miqësore dhe në të shumtën e rasteve kjo do të mjaftojë që ai të vij tek ju. Mos harroni, kamerierët duan t’ju shërbejnë dhe kanë një punë tepër të lodhshme. Trajtojini ata siç duhet!
2 – Lajmëroni me zë të lartë kur shkoni në WC
Nuk është e pasjellshme që të largohesh nga një takim për të shkuar në tualet por, ta njoftoni para të gjithëve që ju po shkoni pikërisht atje nuk është ideale – sipas ekspertëve!
Kjo këshillë vlen sidomos në rastet kur ju keni dalë me një grup që nuk është rrethi juaj i afërt shoqëror por me njerëz që deri diku nuk keni një njohje të gjatë, si kolegët e punës etj. Thjesht deklaroni që duhet të largoheni për një 1 minutë dhe kthehuni sërish kur të keni mbaruar punë.
3 – Ja bëni me gisht
Në shumë vende të botës përdorimi i gishtit tregues nuk duhet të ndodhë në asnjë rast të mundshëm, lëre pastaj t’i drejtohet dikujt tjetër – as duhet ta çoni nëpër mend! Shpesh shumë njerëz e përdorin gishtin tregues për të shënjestruar drejtimin që duhet marrë apo edhe për të treguar një person por sipas studimeve, ky është gjesti më i urryer në të gjithë botën.
Pse? Pa çojeni pak nëpër mend, kur dikush po ju akuzon për diçka në përgjithësi ata bëjnë pikërisht këtë gjest, ju drejtojnë gishtin. Ndaj, kujtohuni për këtë dhe mundohuni ta zëvendësoni atë me një tjetër gjest, me dorë të hapur ose me dy gishta në vend të njërit.
4 – Njoftoni që do të shkoni diku ditën e fundit
Pasi e keni marrë ftesën, në përgjithësi keni rreth 24 orë për të njoftuar dërguesin nëse do t’i bashkoheni ose jo – por sigurisht, ka edhe përjashtime. Ama, rregulli i artë është ky: Mos e lini kurrë për ditë të fundit për të lajmëruar pjesëmarrjen tuaj diku pasi, eventet si darkat apo festat kanë shpenzime. Respektojeni personin që ju fton dhe kthejini një përgjigje sa më shpejt të keni mundësi, por jo ditën e fundit!
5 – Rrokullisni sytë
E keni menduar ndonjëherë kur jeni duke biseduar me dikë që i çon sytë sa këtej-andej? Epo, asgjë nuk e thotë më qartë “Unë nuk dua të jem këtu” se sa sytë që rrokullisen në vend.
Të parit në sy, nuk tregon vetëm vetëbesim të lartë por edhe respekt ndaj personit tjetër dhe ndaj vetes, pasi fundja po shpenzoni kohën tuaj me ata. Të mos qenit i përkushtuar në një bisedë në fakt është një nga shkeljet më të rënda të Kodit të Etikës!
6 – Bëni thashetheme!
Prit pak, të bësh thashetheme është e pasjellshme? Po, po dhe po! Dhe është gjithashtu thyerja më flagrante dhe e përhapur e etiketës dhe një sjellje vërtetë toksike që mund t’i shkatërrojë marrëdhëniet!
Dhe edhe pse shumicës së njerëzve u pëlqen një histori e treguar bukur, ka shumë arsyeje që sipas ekspertëve duhet të na shtyjnë që të mos përfshihemi në thashetheme. Ato mund të dëmtojnë padrejtësisht reputacionin e dikujt dhe mund t’ju kthehen mbrapsht dhe t’ju bëjnë të dukeni edhe më keq!
7 – I bisedoni gjërat e rëndësishme me SMS apo email
Ekspertët tregojnë se shumicës prej nesh i vjen më e lehtë t’i bisedojnë disa tema me mesazhe apo email në vend që të marrim në telefon dikë apo t’i flasim për ballë, sidomos kur bëhet fjalë për çështje të rëndësishme për ne. Por, kontakti human është ende tejet i rëndësishëm dhe tregon shumë për ju dhe karakterin tuaj.
8 – Postoni të gjithë jetën tuaj në rrjete sociale
Ndonjëherë, njerëzve u duhet thjesht të shfryhen – kjo është mëse e kuptueshme. Por edhe pse llogaria juaj e Facebook, Twitter apo Instagram është në fakt juaja, prezenca juaj në rrjet është tejet e rëndësishme. Ajo mund të nxisë një të panjohur t’ju gjykojë në bazë të përshtypjes së parë që ju i lini, por mënyra si ju e portretizoni veten online mund të ndikojë negativisht edhe tek punëdhënësi juaj i ardhshëm apo edhe një partner i mundshëm.
9 – I përgjigjeni telefonatave në mënyrë të pasjellshme
Rregulli i parë i etiketës së komunikimit me telefon ka të bëjë më gjënë e parë që ju thoni kur i përgjigjeni një telefonate. Ndaj, përshëndetni bukur dhe me ngrohtësi. Ekspertët e etiketës e konsiderojnë të pasjellshme përgjigjen në telefon me, “Ça bëhet?”, “Ça kishe?” “Hë?” apo “Pse po merr?” në momentin e parë që i përgjigjeni një telefonate.
Mënyra e duhur për t’ju përgjigjur një thirrjeje për shembull do të ishte, ‘Ç’kemi!’ apo ‘Përshëndetje’. Ky është vetëm një sugjerim por gjeni zërin tuaj të brendshëm dhe personalizojeni përshëndetjen tuaj pasi edhe ajo do të thotë shumë për personin tuaj, sidomos ndaj njerëzve të cilët nuk i keni të afërt.
10 – Zbulimi i diçkaje jashtëzakonisht personale në fillim të një raporti
Në përgjithësi, njerëzit pëlqejnë më shumë njëri-tjetrin pasi kanë shkëmbyer besim mes njëri tjetrit. Kur zbulojmë gjëra për veten është një nga mënyrat më të mira për të bërë miq si i rritur. Por psikologët thonë se zbulimi i diçkaje shumë intime – të themi, që motra juaj ka një lidhje jashtëmartesore – ndërkohë që jeni ende duke u njohur me dikë, mund t’ju bëjë të dukeni të pasigurt dhe të ulë autoritetin tuaj.
Çelësi është të jepni vetëm sasinë e duhur të gjërave personale në fillim të një marrëdhënieje miqësore ose romantike. Një studim i vitit 2013 i udhëhequr nga Susan Sprecher në Universitetin Shtetëror të Illinois sugjeron se thjesht ndarja e detajeve rreth hobit tuaj dhe kujtimeve tuaja të preferuara të fëmijërisë mund t’ju bëjë të dukeni më të ngrohtë dhe më të pëlqyeshëm.
11 – Bërja e pyetjeve ndaj dikujt pa folur fare për veten
I njëjti studim i vitit 2013 bëri një paralajmërim të rëndësishëm rreth afërsisë dhe intimitetit: duhet të jetë i ndërsjellë. Njerëzit në përgjithësi ju pëlqejnë më pak nëse nuk përgjigjeni kur ata zbulojnë diçka intime rreth vetes.
Siç shkruajnë autorët, “Edhe pse njerëzit e turpshëm ose të shqetësuar nga marrëdhëniet sociale mund t’i bëjnë pyetje tjetrit për të hequr vëmendjen nga vetja, hulumtimi ynë tregon se kjo nuk është një strategji e mirë për fillimin e marrëdhënieve. Të dy pjesëmarrësit në një ndërveprim duhet të zbulojnë nga vetja për të gjeneruar afërsi reciproke dhe pëlqim.”
12 – Fshehja e emocioneve
Hulumtimet sugjerojnë se tregimi i ndjenjave tuaja të vërteta është një strategji më e mirë për t’i bërë njerëzit t’ju pëlqejnë sesa t’i mbuloni ato tërësisht.
Rezultatet kanë treguar se shtypësit apo represuesit e emocioneve të veta gjykohen si më pak të pëlqyeshëm – si dhe më pak ekstrovertë dhe të këndshëm – sesa njerëzit që e tregojnë emociononin natyrshëm.
Kur zbulojmë se dikush po fsheh emocionet e tyre, mund ta interpretojmë atë si një mosinteresim apo edhe mungesë e aftësisë për t’u sjellë në situata sociale.
13 – Kur shtiremi si më të mirë/edukuar seç jemi
Ka kuptim logjik që sa më bukur dhe më altruist të dukeni, aq më shumë do t’ju pëlqejnë njerëzit. Por disa shkencëtarë sugjerojnë të kundërtën pasi kjo sjellje mund t’ju bëjë të dukeni shumë i shtirur, jo i natyrshëm, me pak vetëbesim si dhe në raste të caktuara, mund t’i shkaktojë bashkëbiseduesit ndjesi frike apo bezdisjeje për shkak të një afërsia të tepërt të perceptuar nga një sjellje më e mirë ose më e afërt seç duhet. Jini i natyrshëm! Dhe mos u mundoni më shumë seç duhet për t’u dukur i/e mirë!
14 – ‘Mburrja e Përulur’
Në një përpjekje për t’u bërë përshtypje miqve dhe punëdhënësve të mundshëm, disa njerëz e maskojnë mburrjen si vetëkritikë. Kjo sjellje, e njohur ndryshe si “mburrja e përulur”, mund të jetë një pikë mjaft e dobët, sipas një studimi nga Shkolla e Biznesit në Harvard.
Autorët tij u kërkuan studentëve të kolegjit të shkruanin se si do t’i përgjigjeshin një pyetjeje në lidhje me dobësinë e tyre më të madhe apo pikën e tyre më të dobët në një intervistë pune.
Rezultatet sugjeruan se më shumë se tre të katërtat e pjesëmarrësve mburreshin, zakonisht për të qenit shumë perfeksionistë apo se punonin më shumë seç duhet.
Megjithatë, asistentët e pavarur hulumtues thanë se do të kishin më shumë gjasa të punësonin pjesëmarrësit që ishin të ndershëm dhe i konsideronin ata dukshëm më të pëlqyeshëm. Ata studentë thanë gjëra të tilla si: “Unë nuk jam gjithmonë më i miri kur vjen puna tek të qenit i organizuar” dhe “ndonjëherë reagoj më shumë seç duhet ndaj situatave që më prekin”.
Një alternativë tjetër në një situatë interviste pune është të flisni për dobësitë që nuk lidhen drejtpërdrejt me pozicionin – për shembull, frika nga të folurit publik nëse po aplikoni për një rol shkrimtari etj.
15 – Kur bëheni shumë nervoz
Asnjëherë mos i lini të tjerët të shohin – ose të nuhasin – se ju po ‘djersitni’. Hulumtimet sugjerojnë se aroma e djersës suaj nervore mund të ndikojë në mënyrë të pandërgjegjshme në gjykimet e njerëzve për personalitetin tuaj.
Në vitin 2013, studiuesit në Qendrën e Shqisave Kimike Monell u kërkuan pjesëmarrësve të shikonin video të grave në situata të përditshme, si puna në një zyrë dhe kujdesi për një fëmijë. Ndërsa shikonin videot, ata nuhatën tre lloje djerse: djersën që dikush kishte prodhuar gjatë stërvitjes, djersën e prodhuar gjatë një situate stresuese dhe djersën e prodhuar gjatë një situate stresuese që ishte e mbuluar me antidjersë.
Më pas pjesëmarrësve iu kërkua të vlerësonin gratë në lidhje me sa kompetente, të sigurta dhe të besueshme ato dukeshin.
Rezultatet treguan se pjesëmarrësit i vlerësuan gratë më të ulëta në të gjitha masat kur ndjenin erën e djersës së shkaktuar nga stresi.
