Ndjesitë jonormale trupore, të referuara si cenestezia, vërehen shpesh në skizofreni.
Individët që përjetojnë cenestezinë mund të përshkruajnë ndjesi të tilla si perceptimi i gjymtyrëve të tyre si më të mëdha ose më të gjata se normalja ose ndjesia e një objekti të huaj brenda trupit të tyre.
Edhe pse këto ndjesi janë të zakonshme, ato shpesh rrëshqasin nën radar ose keqinterpretohen, duke e bërë të vështirë diagnostikimin e saktë të skizofrenisë cenestopatike (një nënlloj joformal i skizofrenisë që karakterizohet kryesisht nga këto përvoja të dallueshme).
Skizofrenia cenestopatike është një term i përdorur në psikiatri për të përshkruar një nëntip ose manifestim të skizofrenisë që karakterizohet nga ndjesi të theksuara dhe shqetësuese trupore ose përvoja jonormale trupore, të cilat njihen si cenestezia.
Këto përvoja përfshijnë ndjenja ose perceptime të pazakonta trupore që mund të përfshijnë ndjesi të shqetësimit të brendshëm, ndërgjegjësim të ndryshuar trupor ose anomali në funksionet trupore. Këto simptoma mund të mos përshtaten mirë në kategoritë tipike të simptomave pozitive ose negative të skizofrenisë.
Simptomat e skizofrenisë cenestopatike
Simptomat e skizofrenisë cenestopatike mund të përfshijnë:
Ndjesitë jonormale trupore: Kjo përfshin ndjesi të pazakonta trupore që shpesh përshkruhen si të çuditshme ose shqetësuese. Këto mund të përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash, një ndjenjë presioni ose rëndesë, ndjesi lëvizjeje ose zhvendosje të brendshme brenda trupit tuaj, ose ndjenjën e objekteve të huaja në trup pa ndonjë provë të vërtetë fizike.
Rritja e vetëdijes ose preokupimi me ndjesitë trupore: Mund të jeni tepër të përqendruar ose të shqetësuar nga ndjesitë e rregullta trupore, të tilla si rrahjet e zemrës ose frymëmarrja.
Imazhi i shtrembëruar i trupit: Disa individë mund të përjetojnë perceptime të ndryshuara për madhësinë e trupit, formën ose strukturën e tyre, duke çuar në një perceptim të shtrembëruar të imazhit të trupit.
Depersonalizimi: Kjo i referohet ndjenjës së shkëputjes nga vetja ose ndjenjës së shkëputjes nga mendimet, ndjenjat ose trupi.
Dobësia motorike: Kjo përfshin një humbje të perceptuar të forcës ose kontrollit mbi lëvizjet tuaja, pa ndonjë bazë të dukshme fizike.
Hulumtimi aktual mbi skizofreninë cenestopatike është i kufizuar. Një studim i vitit 2009 me 70 individë që morën një diagnozë të skizofrenisë paranojake (një nënlloj i skizofrenisë që nuk njihet më në DSM) zbuloi se simptomat që lidhen me cenestezitë, si depersonalizimi, dobësia motorike dhe ndjesitë jonormale, ishin mjaft të zakonshme.
Pjesëmarrësit shpesh nënvlerësuan madhësinë e ekstremiteteve të tyre të poshtme (këmbët, kyçet dhe këmbët), dhe këto perceptime ishin të lidhura me ashpërsinë e simptomave. Veçanërisht, këto ndjesi ishin të pranishme në një pjesë të konsiderueshme të pjesëmarrësve edhe përpara se të shfaqeshin simptomat e psikozës.
Një studim i vitit 2012 shqyrtoi përvojat unike trupore mes njerëzve që përjetuan episodin e tyre të parë të skizofrenisë. Midis pjesëmarrësve, 30 nga 39 raportuan ndjesi të pazakonta trupore.
Autorët vërejnë se njohja e këtyre përvojave specifike trupore në skizofreninë në fazën e hershme mund të ndihmojë në dallimin e saj nga kushtet e tjera që ndikojnë gjithashtu në perceptimin trupor.
Plus, të kuptuarit se si këto përvoja evoluojnë në deluzione trupore më të përpunuara mund të përmirësojë të kuptuarit tonë të besimeve shumë të pazakonta në skizofreni.
Si trajtohet skizofrenia cenestopatike?
Nuk ka asnjë ilaç specifik ekskluzivisht për skizofreninë cenestopatike. Trajtimi shpesh përfshin një kombinim të qasjeve:
Mjekimi: Medikamentet antipsikotike mund të përshkruhen për të lehtësuar simptomat e psikozës. Por, efikasiteti i tyre në trajtimin e simptomave cenestopatike në mënyrë specifike mund të jetë i kufizuar.
Psikoterapia: Terapitë si terapia konjitive e sjelljes (CBT) mund t’i ndihmojnë individët të menaxhojnë simptomat e tyre, të përballen me shqetësimin dhe të adresojnë shtrembërimet njohëse.
Kujdesi mbështetës: Mjediset mbështetëse, programet e rehabilitimit dhe rrjetet e mbështetjes sociale mund të ndihmojnë në menaxhimin e jetës së përditshme dhe adresimin e sfidave që lidhen me gjendjen.
Qasjet plotësuese: Disa individë gjejnë teknika plotësuese, si vetëdija, të dobishme në menaxhimin e shqetësimit ose ankthit të lidhur me këto simptoma.
