Pacientët me rrezik të lartë për kancer të mushkërive do të kenë së shpejti mundësinë të marrin vaksinën e parë në botë të dizajnuar për të parandaluar këtë sëmundje.
Kërkuesit nga University College London dhe University of Oxford do të kryejnë provën klinike gjatë katër viteve të ardhshme, me fazin e parë që pritet të nisë verën e vitit 2026. Projekti ka marrë mbi 2 milionë paund nga Cancer Research UK për të përcaktuar dozën optimale të vaksinës LungVax dhe për të identifikuar çdo efekt anësor të mundshëm.
Kanceri i mushkërive është kanceri më i zakonshëm në botë dhe shkaku kryesor i vdekjeve nga kanceri, me rreth 35,000 të vdekur në vit vetëm në Britani të Madhe. Ekspertët shpresojnë se vaksinimi mund të ndihmojë në parandalimin e disa rasteve që nuk do të zhvillohen në kancer.
Prof. Mariam Jamal-Hanjani, bashkë-themeluese dhe drejtuesja e studimit, tha:
“Më pak se 10% e pacientëve me kancer të mushkërive mbijetojnë mbi 10 vjet. Kjo duhet të ndryshojë, dhe ndryshimi mund të vijë nga parandalimi i sëmundjes që në stadet e hershme.”
Megjithatë, ajo paralajmëroi se vaksinat nuk zëvendësojnë ndalimin e duhanit si mënyrën më efektive për të ulur rrezikun e kancerit të mushkërive. Por ato mund të ofrojnë një mundësi reale për parandalimin e sëmundjes para se ajo të zhvillohet.
Si funksionon vaksina LungVax
Vaksina përdor mesazh RNA (mRNA), njësoj si vaksinat kundër Covid-19 të zhvilluara nga University of Oxford. Ajo “mëson” sistemin imunitar të njohë proteina të caktuara të prodhuara nga mutacionet në ADN, të cilat mund të çojnë në kancer, dhe t’i shkatërrojë ato para se të bëhen tumorale.
Prof. Sarah Blagden, bashkë-themeluese e projektit nga Universiteti i Oxford, tha:
“Kanceri i mushkërive është vdekjeprurës dhe prek shumë jetë. LungVax është mundësia jonë për të vepruar dhe parandaluar sëmundjen.”
Faza e parë e provës do të përfshijë pacientë që kanë pasur kancer të mushkërive në stad të hershëm, por që janë kuruar me sukses, dhe gjithashtu pacientë që po i nënshtrohen screening-ut të mushkërive përmes Programit të NHS në Angli. Kjo për të testuar sigurinë dhe efikasitetin e vaksinës.
Prof. Jamal-Hanjani shtoi:
“Kjo është hapi i parë kyç për të sjellë vaksinën tek njerëzit me rrezik më të lartë. Do të monitorojmë si reagojnë njerëzit, sa e lehtë është administrimi dhe kush mund të përfitojë më shumë.”
Nëse prova klinike rezulton e suksesshme, vaksina mund të ofrohet më gjerësisht për njerëzit me rrezik të lartë.
Raste në rritje edhe tek të rinjtë që nuk pinë duhan
Në Britani diagnostikohen rreth 48,500 raste të reja kanceri të mushkërive çdo vit, ku mbi 70% lidhen me duhanin. Por rastet tek personat e rinj që nuk pinë duhan po rriten shqetësueshëm – deri në 20% e diagnozave bëhen tek individë që nuk kanë pirë duhan kurrë.
Kanceri i mushkërive tek jo-duhanpirësit është kryesisht adenokarcinomë, që nis në qelizat prodhuese të mukusit dhe zakonisht diagnostikohet në stadet e vona. Një e treta e këtyre rasteve mund të lidhet me ndotjen e ajrit, sipas ekspertëve.
Simptomat që duhet të vëzhgoni
Kollë e vazhdueshme mbi tre javë
Infeksione të shpeshta të mushkërive
Gjak në kollë
Dhimbje gjatë frymëmarrjes
Mungesë frymë dhe lodhje të vazhdueshme
Humbje e papritur peshe
Simptoma të tjera më të rralla përfshijnë: ndryshime në gishta, vështirësi ose dhimbje gjatë gëlltitjes, frymëmarrje me fishkëllimë, ndryshime në zë dhe ënjtje të fytyrës ose qafës.
Kushdo që ka ndonjë nga këto simptoma duhet të kontaktojë menjëherë mjekun e përgjithshëm. /GazetaExpress/
