Njerëzit që vuajnë nga simptomat rraskapitëse të Covid-it të zgjatur kanë ndryshime unike në tru, të cilat e bëjnë më të vështirë të mendojnë dhe të flasin, zbulojnë shkencëtarët.
Një studim i ri tregoi se ata kanë më pak proteina mbrojtëse në tru dhe nivel më të lartë të inflamacionit, të dyja të lidhura me dementien.
Pacientët me Covid të zgjatur gjithashtu performojnë më keq në testet e gjuhës—si gjetja e fjalës së duhur ose kuptimi i fjalëve—gjë që mund të jetë shenjë e mjegullës mendore.
Studimi sugjeron për herë të parë se dëmtimi i trurit, dhe jo vetëm një sistem imunitar i tepruar, është shkaktari kryesor i simptomave të Covid-it të zgjatur.
Edhe pse përfshiu vetëm 17 persona, studiuesit planifikojnë të realizojnë studime më të mëdha për të kuptuar më mirë shkakun e kësaj gjendjeje.
Zbulimet kryesore:
Pacientët me Covid të zgjatur kishin 33% më pak faktor të rritjes nervore (NGF) në tru, një proteinë që ndihmon në ruajtjen e qelizave nervore.
Nivelet e ulëta të NGF janë të lidhura me sëmundje si Alzheimer dhe skleroza e shumëfishtë.
Ata gjithashtu kishin 50% më shumë interleukin 10, një proteinë që rregullon inflamacionin.
Në nivele shumë të larta, kjo proteinë mund të shkaktojë inflamacion të shtuar në sistemin nervor qendror.
90% e pacientëve me Covid të zgjatur kishin shenja të rritura të inflamacionit, krahasuar me vetëm një nga 7 pjesëmarrësit e shëndetshëm.
Në testet e përpunimit të gjuhës, pacientët me Covid të zgjatur performuan 30% më keq, duke sugjeruar se inflamacioni prek edhe qendrat e gjuhës në tru.
Kishin gjithashtu 75% më shumë gjasa të përjetonin ulje të cilësisë së jetës dhe 61% më shumë dhimbje apo shqetësim të përgjithshëm.
Çfarë do të thotë kjo?
Këto gjetje sugjerojnë se Covid-i i zgjatur shkaktohet nga inflamacioni i shtuar në tru dhe ulja e proteinave që mbrojnë qelizat nervore. Ky inflamacion mund të dëmtojë zona të trurit që kontrollojnë:
Guhën dhe të folurit
Përpunimin e informacionit
Dhimbjen
Emocionet dhe depresionin
Çfarë rekomandojnë ekspertët?
Dr. Michael Lawrence, neuropsikolog dhe autor kryesor i studimit, tha:
“Ky është studimi i parë i kontrolluar që tregon ndryshime të qarta neurokognitive te pacientët me Covid të zgjatur, që vërtetojnë simptomat që kanë përjetuar.”
Ai shton se terapitë mbështetëse, si:
Terapia e të folurit,
Psikoterapia për reduktimin e stresit,
Ose medikamente që synojnë lodhjen dhe mjegullën mendore,
…mund të ndihmojnë në ndërtimin e një plani trajtimi efektiv.
Dr. Judith Arnetz nga Universiteti Shtetëror i Miçiganit shtoi:
“Edhe pse është një studim i vogël, ai mund të ndihmojë mjekët të identifikojnë më shpejt pacientët në rrezik dhe t’u ofrojnë kujdes gjithëpërfshirës.”
Informacion shtesë:
Covid-i i zgjatur është një gjendje me simptoma të shumta dhe të ndryshme, përfshirë lodhje, vështirësi në frymëmarrje, mjegull mendore, ankth, dhimbje trupi dhe më shumë.
Rreth 17 milionë amerikanë besohet të vuajnë nga kjo gjendje.
Diagnoza është e vështirë për shkak të shumëllojshmërisë së simptomave.
Në përfundim, ky studim hedh dritë mbi mekanizmat biologjikë të Covid-it të zgjatur, duke u ofruar shpresë miliona njerëzve që përballen me këtë gjendje për të cilën më parë kishte pak njohuri dhe trajtim efektiv. /GazetaExpress/
