Pothuajse 1/3 e të gjithë të rriturve në SH.B.A. kanë nivele të larta të kolesterolit, sipas Qendres për Kontrollin e Sëmundjeve (CDC). Kolesteroli i lartë mund t’i vërë njerëzit në rrezik për sëmundje të zemrës, atakun në zemër dhe vdekje.
Nivelet e kolesterolit mund të ulen me ushtrime të rregullta, humbje peshe dhe një dietë të shëndetshme që përmban pak kolesterol dhe yndyrna të ngopura. Por në disa raste, dieta dhe ushtrimet nuk janë të mjaftueshme dhe mund të nevojiten ilaçe për uljen e kolesterolit.
Çfarë është kolesteroli?
Kolesteroli është një substance si dylli, yndyrore që prodhohet nga mëlçia e trupit dhe ndihmon trupin tuaj të prodhojë hormone, vitaminë D dhe ndihmon të treten yndyrat e tjera. Burimi tjetër i kolesterolit është nga dieta në ushqime si të verdhat e vezëve, mishrat me yndyrë dhe djathrat. Juve normalisht ju duhet vetëm një sasi e vogël për të rregulluar proceset e trupit, dhe kur ka kolesterol të tepërt në gjak, ai mund të mblidhet në muret e enëve të gjakut, ne faqet e brendeshme te tyre ,në depozitat e quajtura pllaka atherosklerotike. Pllaka mund të kontribuojë në ngushtimin dhe bllokimin e arterieve gje që mund të çojë në sëmundje të zemrës.
Çfarë janë kolesteroli LDL, kolesteroli HDL dhe trigliceridet?
Ekzistojnë lloje të ndryshme të kolesterolit. Pjesa më e madhe e kolesterolit të trupit tuaj është kolesteroli i lipoproteinës me densitet të ulët (LDL), i referuar gjithashtu si kolesterol “i keq” sepse mund të çojë në grumbullim të pllakave atherosklerotike në arterie, gjë që çon në sëmundje të zemrës dhe goditje në tru.
Kolesteroli me lipoproteinë me dendësi të lartë (HDL) quhet kolesteroli “i mirë” sepse thith kolesterolin e “keq” dhe e çon përsëri në mëlçi, i cili ndihmon në largimin e tij nga trupi juaj. Kjo mund të zvogëlojë rrezikun e sëmundjes së zemrës dhe goditjes në tru.
Trigliceridet janë një lloj yndyre që gjendet në gjakun tuaj. Trigliceridet e larta kombinohen me kolesterol të ulët HDL ose kolesterol të lartë LDL mund të rrisin rrezikun tuaj për atak në zemër dhe goditje në tru.
Cilat lloje të ilaçeve që ulin kolesterolin sot janë në dispozicion të mjekësisë?
Lloje të shumta të ilaçeve kundra kolesterolit janë të disponueshme në farmacite tona duke përfshirë statinat (frenuesit e HMG CoA reduktazës), acid nikotinik (niacin), derivate të acidit fibrik (fibrate), sekuestrues të acidit biliar, frenues të thithjes së kolesterolit dhe acide yndyrore omega-3. Këto ilaçe mund të ndihmojnë në uljen e niveleve të kolesterolit LDL (“të keq”) dhe të rrisin nivelet e kolesterolit HDL (“të mirë”). Medikamente të ndryshme gjithashtu mund të kombinohen për t’i dhënë të dyja në të njëjtën kohë.
Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog
