Shkencëtarët kanë analizuar trurin e një gruaje gjatë shtatzënisë për të ofruar hartën e parë të detajuar të një të tillë gjatë shtatzënisë.
Hulumtimi ndoqi vetëm një nënë për herë të parë, por nis një projekt të madh kërkimor ndërkombëtar që synon të skanojë trurin e qindra grave.
“Ne donim të shikonim trajektoren e ndryshimeve të trurit në mënyrë specifike brenda dritares së shtatzënisë,” tha në një deklaratë Laura Pritschet, autorja kryesore e studimit nga Universiteti i Kalifornisë, Santa Barbara.
Autorët shpresojnë se hulumtimi një ditë mund të japë të dhëna edhe për çrregullime si depresioni pas lindjes .
Si u studiua truri gjatë shtatzënisë?
Ekipi filloi të ndiqte Liz Chrastil, e cila punon në Universitetin e Kalifornisë, Irvine, në SHBA pak para se të mbetej shtatzënë përmes fekondimit in vitro (IVF).
Gjatë shtatzënisë dhe për dy vjet pasi ajo lindi, ata vazhduan të bënin skanime të trurit MRI dhe të merrnin gjak për të vëzhguar se si truri i saj ndryshoi.
“Ka qenë një udhëtim shumë i gjatë,” tha Chrastil, bashkëautor i punimit të botuar të hënën në Nature Neuroscience.
“Ne bëmë 26 skanime para, gjatë dhe pas shtatzënisë” dhe gjetëm “disa gjëra vërtet të jashtëzakonshme”, tha ajo.
Ekipi zbuloi se më shumë se 80 për qind e rajoneve të studiuara kishin reduktime në vëllimin e lëndës gri, ku ndodh të menduarit.
Kjo është një mesatare prej rreth 4 për qind të trurit, pothuajse identike me një reduktim që ndodh gjatë pubertetit. Ndërsa më pak lëndë gri mund të tingëllojë e keqe, studiuesit thanë se ka të ngjarë të reflektojë rregullimin e mirë të rrjeteve të qelizave nervore të ndërlidhura të quajtura “qarqe nervore” për t’u përgatitur për një fazë të re të jetës.
“Studimet e mëparshme kishin marrë fotografi të trurit para dhe pas shtatzënisë, por ne kurrë nuk e kemi parë trurin në mes të kësaj metamorfoze”, tha bashkëautorja Emily Jacobs nga Universiteti i Kalifornisë, Santa Barbara.
Ndryshe nga studimet e kaluara, ky u fokusua në shumë rajone të brendshme të trurit si dhe në korteksin cerebral, shtresa më e jashtme, tha Joseph Lonstein, një profesor i neuroshkencës dhe psikologjisë në Universitetin Shtetëror të Miçiganit, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim.
Është “një hap i parë i mirë për të kuptuar shumë më tepër rreth ndryshimeve të trurit që mund të jenë të mundshme tek një grua gjatë shtatzënisë dhe pas lindjes,” tha ai.
Shëndeti i grave ‘injoruar historikisht’
Hulumtimet në kafshë kanë lidhur disa ndryshime të trurit me cilësi që mund të jenë të dobishme kur kujdeseni për një foshnjë.
Ndërsa studimi i ri nuk trajton se çfarë nënkuptojnë ndryshimet në aspektin e sjelljes njerëzore, Lonstein vuri në dukje se ai përshkruan ndryshimet në zonat e trurit të përfshira në njohjen sociale, ose se si njerëzit ndërveprojnë me të tjerët dhe kuptojnë mendimet dhe ndjenjat e tyre, për shembull.
Përfundimisht, studiuesit shpresojnë se shkencëtarët mund të përdorin të dhëna nga një numër i madh grash për gjëra të tilla si parashikimi i depresionit pas lindjes përpara se të ndodhë.
“Ka aq shumë rreth neurobiologjisë së shtatzënisë që ne nuk e kuptojmë ende, dhe kjo nuk është për shkak se gratë janë shumë të ndërlikuara. Nuk është sepse shtatzënia është një nyje gordiane,” tha Jacobs.
“Është një nënprodukt i faktit që shkencat biomjekësore kanë injoruar historikisht shëndetin e grave”.
Studiuesit kanë partnerë në Spanjë dhe po ecin përpara me projektin më të madh të trurit të nënës, i cili mbështetet nga Iniciativa për Shëndetin e Trurit të Grave Ann S Bowers dhe Iniciativa Chan Zuckerberg.
