Një studim i kryer nga Departamenti i Neurologjisë në Inselspital, Spitali Universitar i Bernës, analizoi 4170 individë gjatë një periudhe vëzhgimi prej 13,217 personash në vit. Ai zbuloi se variabiliteti i rrahjeve të zemrës (HRV) gjatë gjumit mund të shërbejë si një tregues i fuqishëm paralajmërues për gjendje shëndetësore të ardhshme, përfshirë goditjen në tru, depresionin dhe dëmtimet njohëse.
Kërkimi u prezantua në Kongresin e Akademisë Europiane të Neurologjisë (EAN) 2025.
HRV pasqyron luhatjet në intervalet kohore mes rrahjeve të zemrës. Ai përshtatet vazhdimisht në përgjigje të kërkesave fizike dhe emocionale të trupit.
Gjatë ditës, HRV është zakonisht i lartë, duke përputhur me nivelet e larta të aktivitetit. Natën, dhe veçanërisht gjatë gjumit të thellë, HRV zakonisht ulet, duke reflektuar kalimin e trupit në një gjendje pushimi dhe riparimi, ku fokusi është rikuperimi dhe rikarikimi për ditën tjetër.
Studimi zbuloi se disa modele të HRV-së lidhen me gjendje shëndetësore të ardhshme. Pjesëmarrësit që më vonë zhvilluan goditje në tru shpesh shfaqnin HRV të pazakontë të lartë dhe të çrregullt.
Në kontrast, HRV-ja e ulët ishte e zakonshme tek ata që më pas zhvilluan depresion. HRV-ja e lartë me frekuenca të ndryshuara u vëzhgua gjithashtu tek individë që më vonë zhvilluan sëmundje metabolike. Po ashtu, sëmundjet kardiovaskulare dhe endokrine u lidhën me HRV të lartë.
“HRV ka rëndësi për shëndetin e trurit dhe atë të përgjithshëm, sepse reflekton sa mirë e rregullon trupi veten, kryesisht përmes aktivitetit të sistemit nervor autonom,” shpjegoi autorja kryesore e studimit, dr. Irina Filchenko, MD, Ph.D.
“Ky sistem kontrollon procese jetike dhe të pavetëdijshme si frymëmarrja, tretja dhe tonusi muskulor, duke ndihmuar trupin të ruajë balancën dhe të përshtatet ndaj kërkesave të brendshme dhe të jashtme.”
“Ndërkohë që shumë njerëz janë të njohur me gjurmimin e fazave të gjumit apo kohës totale të fjetjes, HRV gjatë natës ofron një dritare unike për të kuptuar si funksionon trupi gjatë gjumit. Kjo është veçanërisht e rëndësishme sepse gjumi është një kohë kritike për shumë procese fiziologjike që qëndrojnë pas shëndetit afatgjatë, si riparimi i qelizave, konsolidimi i kujtesës dhe pastrimi i mbetjeve metabolike nga truri.”
E rëndësishmja është se studiuesit besojnë se HRV mund të shërbejë si një tregues i hershëm fiziologjik, duke treguar ndryshime të imta në funksionimin e trupit para se të shfaqen simptomat tradicionale apo të vendosen diagnozat. Kjo mund të hapë rrugën për parandalim dhe ndërhyrje të hershme për sëmundje si Alzheimeri apo goditja në tru, ku veprimi në kohë mund të përmirësojë rezultatet për pacientët.
Dr. Filchenko thekson: “Disa pjesëmarrës kishin gjumë ‘normal’ sipas kritereve tradicionale, me pak fragmentim dhe balancë të pritur të fazave të gjumit. Por HRV-ja tregonte një histori tjetër, duke zbuluar rreziqe që metrikat e zakonshme të gjumit nuk i kapnin. Kjo sugjeron se duhet të rimendojmë si e përkufizojmë dhe e masim gjumin optimal.”
Gjetjet e studimit ngrenë gjithashtu mundësinë e përdorimit të teknologjisë portative për të monitoruar modelet e HRV-së me kalimin e kohës. Edhe pse pajisjet aktuale për konsumatorët ndryshojnë në saktësi dhe interpretueshmëri, ekspertët besojnë se përmirësimet e ardhshme mund të lejojnë njerëzit të ndjekin ndryshimet në HRV si pjesë e monitorimit të rregullt shëndetësor.
Kërkimi i shtohet provave gjithnjë e më të shumta se gjumi është një shtyllë thelbësore e shëndetit afatgjatë, dhe se modelet e imta mund të ofrojnë një mundësi për të parandaluar sëmundje serioze.
“Mesazhi më i gjerë është se gjumi nuk është thjesht një gjendje pasive pushimi, ai është një proces aktiv dhe dinamik që luan një rol jetësor në ruajtjen e shëndetit afatgjatë, veçanërisht të trurit. Zbulimet tona përforcojnë idenë se parandalimi parësor ka rëndësi, dhe se problemet shëndetësore fillojnë shumë përpara se të shfaqen simptomat klinike,” përfundon dr. Filchenko./ Medicalxpress
