“Për masat, mund të përsëris vetëm se Gjermania avokon vazhdimisht heqjen e menjëhershme të masave, si shumica e vendeve. Më duhet të pranoj se jam gjithashtu pak i frustruar që nuk ka ndodhur ende, sepse krijon një çekuilibër dhe efekte konkrete”, ka theksuar ambasadori Rohde
Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde, është shprehur i frustruar me masat që Bashkimi Evropian (BE) vazhdon t’i mbajë në fuqi ndaj Kosovës.
Në intervistë për emisionin “Interaktiv” të KTV-së, të enjten, ambasadori Rohde ka thënë se masat ndëshkuese duhet që të largohen.
“Për masat, mund të përsëris vetëm se Gjermania avokon vazhdimisht heqjen e menjëhershme të masave, si shumica e vendeve. Më duhet të pranoj se jam gjithashtu pak i frustruar që nuk ka ndodhur ende, sepse krijon një çekuilibër dhe efekte konkrete”, ka theksuar ai.
Kosovës i janë vënë masat ndëshkuese në qershorin e vitit 2023 dhe ato nuk janë hequr edhe pse ish-përfaqësuesi i lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, në fund të vitit të shkuar e ka rekomanduar një gjë të tillë.
E ambasadori gjerman ka kritikuar edhe Serbinë, pas reagimeve të zyrtarëve të saj mbi njohjen e fundit që Kosova e ka marrë nga Kenia.
“Është vërtet e mirëseardhur që Kenia e njohu Kosovën. Shpresoj që shumë vende të tjera ta bëjnë të njëjtën gjë. Dhe sigurisht që reagimi i Serbisë, është shkelje e rëndë e nenit të katërt të marrëveshjeve të Brukselit për të mos bllokuar anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare”, ka thënë Rohde.
Ambasadori i Gjermanisë në intervistë ka folur edhe për marrëveshjen ushtarake të arritur mes Kosovës, Kroacisë e Shqipërisë, për Planin e Rritjes së BE-së, si dhe për ndikimin dhe qasjen që mund ta ketë qeveria e re gjermane në raport me Kosovën dhe me Ballkanin Perëndimor.
KOHA: Jemi duke folur në një moment shumë interesant dhe të rëndësishëm për të dy vendet. Gjermania dhe Kosova janë në një proces paszgjedhor. Kemi parë se partitë në Gjermani dhe në Kosovë po përpiqen të krijojnë koalicione të reja. Si do ta vlerësonit gjithë këtë proces dhe si do të rezonojë kjo në raportin mes Berlinit dhe Prishtinës?
Rohde: Epo, e ke përshkruar mirë situatën. Jemi në një proces paszgjedhor dhe jemi gjithashtu në një situatë të ngjashme. Kemi rezultate, por jo të gjithë janë të kënaqur me rezultatin. Dhe mund të flas për Gjermaninë për momentin, dy partitë që po përpiqen të bëjnë koalicion kanë shprehur qartë synimin për të përfunduar procesin para Pashkëve. Dhe duket sikur ata mund të përmbushin afatin e tyre të caktuar dhe atëherë kjo është e mirë për vendin dhe gjithashtu mirë për Evropën. Dhe për të përfunduar për Kosovën, shpresoj që edhe Kosova të mund të hyjë në të njëjtën trajektore për të formuar një qeveri të qëndrueshme së shpejti.
KOHA: Po. Pamë që sot në fakt Komisioni Qendror i Zgjedhjeve i ka certifikuar rezultatet e zgjedhjeve të 9 shkurtit. Ka pasur mjaft vonesa dhe madje ka pasur ankesa për të gjithë procesin. Si e keni parë të gjithë procesin, duke qenë se me siguri i keni përcjellë zgjedhjet dhe procesin post-elektoral. Si do ta vlerësonit në përgjithësi?
Rohde: Po. E dini, ka pasur një mision vëzhgues të BE-së, ku edhe nga ambasada ime kanë marrë pjesë në mbështetjen e misionit të BE-së atë ditë. Dua të them se ju keni, nëse më lejohet të them, një sistem votimi mjaft të komplikuar, por që çdo vend ka një sistem të ndryshëm. U desh pak më shumë se sa pritej, por tani kemi një rezultat dhe mendoj se qytetarët e bënë punën e tyre dhe tani është puna e aktorëve politikë të bëjnë pjesën e tyre dhe të formojnë një qeveri. Dhe ju e dini, jo se mund të jap këshilla, por në Gjermani partia më e madhe me 28% do të shkojë në koalicion me një parti me 16%. Së bashku, ata kanë shumicën në parlament. Dhe në Kosovë partia më e madhe ka 42%. Dhe, unë mendoj, nëse aplikoni matematikë ju nevojiten partnerë për të formuar një koalicion dhe shpresoj që të gjejnë partnerë që e bëjnë atë një koalicion të qëndrueshëm.
KOHA: Disa madje nuk e shohin fitore edhe kur partia kryesore ka marrë 42 për qind…
Rohde: Jo. Por dua të them se 42% në demokracinë perëndimore është një rezultat mjaft i mirë, por ende jo i mjaftueshëm për të kapërcyer pragun për të formuar një qeveri të qëndrueshme. Ju nevojiten partnerë dhe shpresoj që ata të gjejnë partnerë që garantojnë se ka një shumicë të qëndrueshme dhe të mirë në Parlament, sepse është e rëndësishme për vendin. Dua të them, nuk kam pse të flas për mjedisin aktual gjeopolitik që e kemi.
KOHA: Do të flasim edhe për këtë, por çfarë pasojash parashikoni nëse partitë nuk arrijnë të bien dakord për formimin e një qeverie të re në Kosovë, edhe në raport me Gjermaninë dhe me Bashkimin Evropian. Si do të rezonojë vonesa për pasje me një qeverie të re për Kosovën?
Rohde: Dua të them, së pari një vonesë do të thotë, konkretisht, e patë ditët e fundit që plani i rritjes i BE-së që tani parafinancimi, këstet e para janë paguar. Paratë i ka marrë Shqipëria, Maqedonia, Mali i Zi. Kosova ende duhet të bëjë disa detyra shtëpie, ju e dini ratifikimi në Parlament. Kjo do të thotë që ju duhet të keni shumë shpejt parlament funksional, një kryetar, kështu që kjo është detyra e shtëpisë që duhet bërë dhe këto janë pasoja. Nëse nuk e bëni, nuk i merrni paratë dhe kësti i parë është rreth 70 milionë euro. Pra, kjo është qartë në tryezë e që duhet bërë dhe nëse nuk keni një qeveri. Neve na pëlqen të flasim me njerëz që kanë prokurën për të marrë vendime. Qeveritë e përkohshme janë të vështira, kështu që ka një interes të qartë si në rastin e Gjermanisë ashtu edhe në Kosovë për të pasur një qeveri, e cila e ka autoritetin e plotë për të vepruar dhe për të vendosur.
KOHA: I keni takuar liderët tanë së fundmi, duke përfshirë edhe kryeministrin aktual sot gjatë një ngjarjeje. A keni parë ndonjë lloj gatishmërie nga politikanët tanë që kanë reflektuar dhe e kanë kuptuar rëndësinë e një procesi të shpejtë të formimit të qeverisë së re?
Rohde: Po. Ju e dini, në Gjermani jemi në proces dhe do të ishte shumë më e lehtë për mua nëse do ta kishim përfunduar tashmë procesin. Gjithmonë mund të ketë pengesa gjatë rrugës, por deri tani më duhet të pranoj, kur të shoh reagimet publike të palëve nuk duket se do të jetë një proces i lehtë. E di që nuk është e lehtë nëse ke pikëpamje, shpresa të ndryshme. Siç thashë, si në Gjermani jo të gjithë ishin të kënaqur me rezultatin, sepse…, por elektorati ka dhënë një verdikt dhe ju duhet të bëni më të mirën prej tij. Dhe është pritshmëria ime si mikpritës këtu, siç e dini, si përfaqësues i vendit tim, që të kemi një qeveri me të cilën mund të marrim vendime. Dhe mendoj se edhe partitë i kanë borxh elektoratit të tyre, sepse ata shkuan në kuti për të votuar për një qeveri dhe jo për të votuar për pavendosmërinë.
KOHA: Me certifikimin e rezultateve do të kemi një qeveri në detyrë, sepse edhe mund të shohim që qeveria është ende në pushtet, por vendimmarrja nuk vihet në pikëpyetje në ligjshmëri, por legjitimiteti ndonjëherë vihet në pikëpyetje edhe gjetkë, edhe në Gjermani apo jo?
Rohde: Po. Ne jemi tani edhe në një Qeveri në detyrë, sepse ministrat tanë kanë marrë certifikatat e dorëheqjes, por ata qëndrojnë në vend për sa kohë që qeveria e re nuk votohet zyrtarisht. Kjo mund të zgjasë edhe dy ose tre javë, por dua të them se fundi i asaj periudhe është në horizont dhe shpresoj se mund të kemi gjithashtu një periudhë relativisht të shkurtër në Kosovë.
KOHA: Mbase është shumë herët për të folur për qeverinë e ardhshme gjermane, por është e rëndësishme nëse mund të parashihni nga kjo fazë nëse do të ketë ndonjë ndryshim drastik të kursit të politikës së jashtme gjermane në raport me Ballkanin dhe Kosovën. A do ta kemi emisarin e njëjtë dhe sa do t’i duhej Gjermanisë që t’u përshtatet rrethanave gjeopolitike. Çfarë vështrimi keni ju?
Rohde: E dini, mund të them me bindje të plotë se qeveria e re gjermane do të ndjekë politikën që ka qenë, një politikë e jashtme tradicionale gjermane, kur bëhet fjalë për këtë rajon. Ne do të mbetemi partner i palëkundur i Kosovës. Do të mbetemi përkrahës i plotë i integrimit 100 për qind të Kosovës në strukturat euroatlantike. Ne e mbështesim, e dini, integrimin e Ballkanit Perëndimor, politikën e fqinjësisë së mirë, Procesin e Berlinit. Po punojmë shumë afër tani me Mbretërinë e Bashkuar, që do jetë nikoqir i Samitit të radhës. Pra, nuk do të ketë ndryshime dhe kjo është më e mira. Ndryshimet në qeverinë e Gjermanisë nuk do të thotë se do të sjellin përçarje në politikën e jashtme. Kështu që, unë pa shikuar në tasin e qelqit, mund të them se do të ketë ndryshime në emra me siguri, sepse ju keni një strukturë të ndryshme tani që shihet, por bazat do të mbeten 100 % të njëjta.
KOHA: Megjithëkëtë, edhe pse jeni të prerë se qëndrimi gjerman nuk do të jetë shumë më ndryshe, shumë gjëra në mbarë botën kanë ndryshuar, sidomos qasja amerikane ndaj Evropës? Si mendoni, a do të ndikojë në Ballkanin Perëndimor dhe si do ta ndikojë qëndrimin gjerman? Si e dëmton kjo çarje pozicionin e Gjermanisë ndaj Ballkanit Perëndimor dhe Kosovës, në veçanti?
Rohde: Dua të them sigurisht se kemi parë lajme ose njoftime, të cilat ndonjëherë nuk i kuptojmë, kur nisni një konflikt tregtar me partnerët tuaj më të afërt. Por, për politikën e sigurisë një gjë është e qartë. Evropa ka përfituar për një kohë të gjatë nga mbrojtja amerikane. E shihni këtë nga deklaratat e aktorëve të ndryshëm, qeveria ime dhe presidentja e Komisionit Evropian, nga programi i ri për riarmatosje të Evropës. Ne gjithashtu duhet t’i bëjmë detyrat tona të shtëpisë. Kjo do të thotë se duhet të shpenzojmë shumë më tepër para për armatim dhe mbrojtje. Ju e dini se Qeveria gjermane vetëm javën e kaluar lëshoi një program prej 500 miliardë eurosh për infrastrukturën, për riarmatimin, sepse e kemi një kërcënim. Rusia po e kërcënon modelin demokratik perëndimor dhe ajo po e bën këtë prej vjetësh. Nuk presim që të tjerët të na shpëtojnë. Duhet të bëjmë më shumë për vetveten dhe po e rrisim atë. Në këtë mënyrë duam t’i sigurojmë edhe partnerët tanë në rajon, si Kosova, se do t’i bëjmë detyrat e shtëpisë. E keni parë vizitën e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s së bashku me ambasadorët e saj dhe vendet kontribuuese të trupave. Mesazhi ishte i qartë. Do të vazhdojmë të sigurojmë përmbushjen e mandatit tonë këtu, e Gjermania vetëm e trefishoi kontributin e saj në KFOR vitin e kaluar.
KOHA: Në lidhje me Kosovën dhe Serbinë veçanërisht, disa kritikë thonë se në thelb ju tashmë e keni humbur shkopin. Bashkimi Evropian e përdorte Amerikën dikur si shkop, kur Kosova ose Serbia nuk arrinin të përmbushnin disa nga premtimet që i kishin bërë në procesin e dialogut, për shembull. A e keni edhe ju atë ndjenjë?
Rohde: Nuk do të thosha se shkopi, ndoshta nuk është fjala e duhur. Dua të them se ne nuk kemi parë qartë për momentin asnjë lëvizje për dialogun, por përsëri kemi një ekip të ri evropian, i dërguari i BE-së ishte këtu, Kaja Kallas, si përfaqësuese e lartë, dhe një komisionere e re. E, një ekip i ri mund të sjellë një qasje të re. Personalisht mendoj se kemi nevojë për më shumë shpejtësi në këtë qasje. Por shtesa kryesore dhe sekreti i zgjidhjes janë gjithashtu se të dyja palët e interesuara, Kosova dhe Serbia, tregojnë vullnetin politik për të mos zvarritur, e dini, për t’i bërë detyrat e tyre. Ne jemi thjesht ndërmjetës dhe ju e dini se ne mund t’i lehtësojmë gjërat.
KOHA: Është e qartë, zoti ambasador, ju në fakt e keni përsëritur këtë dhe kjo është e drejtë, por çështja është se palët nuk duket se janë të gatshme ta përmbushin këtë. Nëse u referohemi, për shembull, deklaratave të fundit, kemi parë që Kenia e ka njohur Kosovën. Ky është lajmi më i ri dhe i mirë për Kosovën, por ne e kemi parë që Serbia menjëherë e konsideroi atë si një qëndrim armiqësor. Cili është reagimi juaj për këtë? Ose një muaj më parë, në lidhje me Këshillin e Evropës, veprimet e Serbisë në fakt po e pengonin përparimin e Kosovës, e të cilat shkelin marrëveshjen e Ohrit të vitit 2023. Madje edhe ju keni shkruar për të. Pra, si mund ta kuptojmë këtu në Prishtinë kur flasim për këtë çështje, kur shohim shkeljet e vazhdueshme të marrëveshjeve që janë arritur dhe sa gjatë mund t’i përsërisni të njëjtat kërkesa?
Rohde: Së pari, jam plotësisht dakord me ju. Është vërtet e mirëseardhur që Kenia e njehu Kosovën. Shpresoj që shumë vende të tjera t’i bëjnë të njëjtat gjëra, si Gjermania gjashtëmbëdhjetë vjet më parë. Janë më shumë se njëqind shtete që e njohin Kosovën. Sigurisht që reagimi i Serbisë, e përmendët edhe ju, është shkelje e rëndë e nenit të katërt të marrëveshjeve të Brukselit për të mos e bllokuar anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare. Pra, këtu kemi shkelje, kemi të menduarit status quo, e dini, duke bërë si në të kaluarën, por në të njëjtën kohë duhet të them, ne e përsërisim si një mantra që Kosova duhet t’i bëjë detyrat e saj për Asociacionin.
KOHA: Po. Domethënë do të të pyes për këtë me siguri.
Rohde: …Po. Kjo është e datës 2015 dhe unë ende mund ta përsëris veten, e së fundi kemi një letër të liderëve, nga Macron, Meloni dhe kancelari Scholz që shtrojnë çështje se topi është në fushën tuaj. Dërgojeni draftin evropian në Gjykatën Kushtetuese, sepse gjykata juaj është i vetmi institucion që kontrollon në thelb vlefshmërinë nëse është në sinkron me Kushtetutën. Asgjë nuk ka ndodhur. Mosveprimi ka pasoja. Asgjë nuk ndodh.
KOHA: Lidhur me këtë presidentja Vjosa Osmani së fundmi ka thënë se draftstatuti i BE-së nuk do t’i kalonte filtrat e Gjykatës Kushtetuese.
Rohde: Po. E pashë deklaratën. Unë nuk e kam institucionin tuaj, Gjykatën tuaj Kushtetuese, dhe presidentja tha gjithashtu se ky është institucioni, dhe ju kujtohet që ajo gjithashtu kishte thënë se as ajo nuk e ka problem ta dërgojë draftin në Gjykatën Kushtetuese. Dhe ata janë njerëzit dhe institucioni për ta kontrolluar këtë. Gjithkush ka një mendim dhe kjo është arsyeja pse ju keni institucione, për të mbajtur një gjykim për këtë. Dhe deri më tani asgjë nuk ka ndodhur. Kjo është zhgënjyese, sepse anëtarësimin në Këshillin e Evropës, siç e dini, Gjermania e mbështet plotësisht. Ne e duam Kosovën në Këshillin e Evropës. Duam që qytetarët e Kosovës të mund të ankohen në institucione, në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Pagesat e pensioneve nuk i paguan, le të themi, Serbia, ju e dini. Mund ta padisni Serbinë tani nëse jeni anëtar. Por nëse nuk veproni, mos prisni që gjërat të vijnë nga askundi. Duhet të merrni vendime politike.
KOHA: A prisni që së shpejti të ketë ndonjë zhvillim. Në Kosovë jemi në pritje të Qeverisë së re. Në Serbi e dimë si është situata me protestat e studentëve. Kemi parë gjithashtu një lloj mungese të angazhimit nga të dyja palët për t’u përfshirë në ndonjë dialog kuptimplotë, këto ditë. Cila është e ardhmja e dialogut me të dërguarin e ri, por me mantrën e vjetër, historinë e vjetër të zvarritjes dhe mospërkushtimit plotësisht ndaj marrëveshjeve?
Rohde: Siç e thashë, asnjë i dërguar nuk mund të bëjë mrekulli. Por ajo që ai mund të bëjë është që të sjellë një qasje të re, ndoshta më shumë shpejtësi në proces dhe t’ua kujtojë palëve të interesit se kjo nuk është qasje. Dhe sigurisht, gjëja kryesore mbetet. Serbia mbështet status quo-në, asgjë nuk mund të ndryshojë, por Kosova dëshiron të ndryshojë status quo-në, dhe ne duam të ndryshojmë status quo-në, normalizimin, njohjen, plus dhe ne mundëm ta ndryshonim status quo-në nëse ju kujtohet vitin e kaluar në Procesin e Berlinit. Kosova tani ulet në karrigen e CEFTA-s dhe për herë të parë që nga viti 2007 apo 2008 që nga pavarësia, tani ulen pas një pllake të Kosovës dhe jo më pas pllakës, ku shkruan UNMIK. Dhe dua të them se Gjermania, veçanërisht përfaqësuesi ynë Manuel Sarrazin, ishte i rëndësishëm në arritjen e këtij rezultati.
KOHA: Status quo-ja, po të thellohemi pak në këtë nocion, nuk është shumë në favor të Kosovës, duke parë se këtë verë bëhen dy vjet qëkur BE-ja i vendosi masa ndëshkuese Kosovës. E kemi diskutuar këtë në shumë raste edhe me ju, zoti ambasador, dhe ato masa nuk po hiqen. Shumica e shohin këtë si një padrejtësi të madhe nga ana e Bashkimit Evropian, duke parë se Serbia po e shkel vazhdimisht marrëveshjen dhe se Serbia në këtë fazë nuk është nën asnjë masë ndëshkuese. Në fakt, regjimi aty as që po kritikohet shumë nga Bashkimi Evropian, e as edhe nga qeveria juaj, edhe për qasjen ndaj protestuesve atje?
Rohde: Unë do të thosha, nëse i lexoni deklaratat tona, se Gjermania e ka shprehur qartë mendimin e saj për protestën në Beograd. Është e disponueshme publikisht. Në mënyrë të ngjashme kemi lëshuar deklarata se çfarë po ndodh tani në Stamboll. Sa për masat, mund të përsëris vetëm se Gjermania avokon vazhdimisht për heqjen e menjëhershme të masave, si shumica e vendeve. Borrelli, në cilësinë e tij, vitin e kaluar mbështeti heqjen e masave. Më duhet të pranoj se jam edhe pak i frustruar që nuk ka ndodhur ende, sepse krijon një çekuilibër dhe efektet konkrete të kësaj nuk janë për Kosovën. Të hënën vizitova kreun e Korporatës së Menaxhimit të Deponive të Kosovës dhe disa nga projektet e mëdha. Deponitë po derdhen, duke arritur kapacitetin e tyre së bashku me Korporatën Gjermane për Zhvillim, KFW, me para të BE-së. E dini, ne po investojmë shumë fonde për t’i bërë ato landfille moderne, por disa nga projektet po pengohen nga këto masa dhe kjo është frustruese.
KOHA: Ju po shprehni frustrimin tuaj këtu, a mendoni se në fakt keni rënë pak në kurth me masat, sepse tani do t’ju duhej gjithashtu të gjitha vendeve anëtare të BE-së që të votonin për këtë proces dhe ne e dimë se çfarë mendon Hungaria këto ditë për këto masa?
Rohde: Mendoj se duhet të kemi më shumë diskutime në Bruksel, sepse po i dëmton qytetarët dhe do të përsëris se nuk dua të përfshihem në një lojë fajësimi. E dini se çfarë ndodhi në muajt e fundit. Ishim në një proces të heqjes së masave vjeshtën e kaluar, gushtin e kaluar, dhe më pas kishit këto veprimet e njëanshme në veri, duke mbyllur strukturat paralele që nuk krijuan sërish një atmosferë për t’i hequr masat. Pra, duhet që edhe pala kosovare ta kuptojë se duhet t’i bindni vendet skeptike që të mos e bllokojnë më.
KOHA: Po. Ju po ndani zhgënjimin këtu që nuk janë hequr masat, por përsëri këmbëngulni që disa nga veprimet që janë marrë nuk kanë qenë në frymë me kërkesat tuaja. Edhe këto ditë kam parë që Bashkimi Evropian refuzon të heqë masat, për shembull, ndaj Rusisë. Pra, Rusia, Bjellorusia dhe Kosova në një grup. Nga perspektiva e një gazetari, si qytetar, nuk është vetëm zhgënjim, vetëm padrejtësi që mund ta gëlltisni lehtë. Ju mendoni se ne ndajmë aspiratat evropiane dhe pastaj kuptoni se evropianët në thelb nuk janë të gatshëm të heqin disa masa që mund të prekin edhe çështje si puna e deponive, siç na thatë, zoti ambasador.
Rohde: Nuk mund të mos pajtohem me ju. Unë jam gjithashtu i frustruar dhe mendoj se duhet të ketë më shumë vizion, më shumë ambicie edhe në Bruksel për t’i hequr ato.
KOHA: A po e ndani pyetjen time në këtë drejtim me kolegët, ambasadorët tuaj këtu në Prishtinë dhe gjetkë, këtë lloj zhgënjimi? A po e përcillni që ta kuptojnë se ka nevojë urgjente për heqjen e këtyre masave?
Rohde: Natyrisht, është përcjellë dhe mendoj se i dërguari i BE-së që ishte këtu javën e kaluar, mendoj se kjo u përmend në çdo bisedë me të. Dhe siç e patë, nga sot, ne takuam presidenten dhe ajo gjithashtu e ngriti këtë çështje me shumë forcë, e dini, se është absurde që këto masa janë në fuqi dhe shpresoj se mund të kapim një momentum së shpejti. Dua të them se ne kemi një Këshill të çështjeve të përgjithshme, që vjen pas dy javësh dhe ne mund të shohim një përparim aty.
KOHA: A keni ndonjë lloj afati kohor? E di që nuk i takon vetëm pozicionit të Gjermanisë këtu, por të paktën të mos bëhen dy vjet të plotë nga vendosja e këtyre masave. A do të hiqen ose në këtë fazë mund të mendojmë vetëm për intervistën e radhës zoti ambasador.
Rohde: Shpresoj që jo, por nuk mundem, dua të them se, ju e dini, e di se çfarë do të donit të thosha, por nuk mund t’ju jap asnjë garanci. Politika, ju e dini, ndonjëherë është një maratonë dhe ju duhet të bindni dhe ka dy anë. Është Kosova që duhet të bindë skeptikët. Dua të them, është e lehtë për disa që nuk njohin të thonë se këtu ka probleme. Dhe në muajt e fundit kemi pasur disa incidente, të cilat nuk e kanë përmirësuar atmosferën, e dini.
KOHA: Për çfarë e keni fjalën?
Rohde: Për mbylljen e strukturave paralele, e dini. Ju mund t’i mbyllni ato. Dua të them se edhe Gjermania mbështet sovranitetin e plotë të Kosovës në veri. Por mënyra e funksionimit është ajo që ne ndonjëherë e kritikojmë. Eliminimi i dinarit është mirë, por jo në dy javë. Bëjeni në një periudhë tranzicioni, siç bëmë ne kur futëm euron në treg. Kur njerëzit paguajnë njëzet vjet në dinarë dhe papritmas kanë dy javë kohë për ta ndryshuar atë, ndoshta mund të thuash tre muaj nga gjashtë muaj, kjo është bërë gjithmonë me nxitim. Në shumë raste kjo është kritika që e kemi. Nuk është vendimi në vetvete, është mënyra e funksionimit.
KOHA: Në rregull. Do të doja të diskutoja edhe një gjë në fund, pasi duhet të përsërisim çdoherë se në çfarë rrethanash gjeopolitike po jetojmë. Kemi parë kohët e fundit që në planin ushtarak përmendët projektet e riarmatosjes së Evropës, të Gjermanisë. Kemi parë gjithashtu një pakt mes Kroacisë, Shqipërisë dhe Kosovës. Çfarë mendoni për të?
Rohde: Është një marrëveshje bashkëpunimi në mbrojtje dhe mes fqinjëve miq. Nuk kemi asgjë kundër. Mirë, ne e bëjmë këtë gjatë gjithë kohës dhe kjo është gjithçka që duhet të them për të.
KOHA: Po ndonjë bashkëpunim në mbrojtje mes Gjermanisë dhe Kosovës? Ne e bëjmë, por a kemi ndonjë lajm tjetër, po ndodh ndonjë e re në këtë drejtim?
Rohde: Lajmi i mirë është se është rritur vitet e fundit. Jemi shumë afër. Dua të them që nuk është vetëm prokurim. Kosova që nga viti i kaluar ka një atashe ushtarak në Gjermani. Kishim një atashe ushtarak këtu. Ne kemi trajnime të shërbyesve të Kosovës në Gjermani dhe sigurisht që kemi një kontingjent shumë më të fortë këtu. Vitin e kaluar, Kosovën e vizitoi ministri ynë i Mbrojtjes. Nesër do të marrë pjesë në transferimin e komandës, sepse drejtori i ekipit këshillues dhe ndërlidhës të NATO-s është gjithmonë një gjeneral gjerman. E takova të riun dhe do t’i them lamtumirë gjeneralit të tanishëm. Pra, jemi të angazhuar këtu dhe, përsëri, kjo do të mbetet, sepse për ne Kosova është dhe mbetet një partner shumë i rëndësishëm në Ballkanin Perëndimor.
KOHA: Ju falënderoj shumë për kohën tuaj, ambasador Jorn Rode!
Rohde: Faleminderit shumë!
