Një mjek ka bërë një paralajmërim në rrjetet sociale për rrezikun alarmues të kancerit që sjellin tre ushqime dhe pije të njohura, të cilat shumica prej nesh i konsumojnë çdo ditë.
Më i rrezikshmi ndër to është ngrënia e ushqimit të djegur ose të pjekur tej mase, i cili përmban përbërje toksike që mund të rrisin gjasat për të zhvilluar kancer të prostatës, zorrës së trashë dhe pankreasit – një nga format më vdekjeprurëse të kancerit.
Mishi i djegur në veçanti përmban “amine heterociklike ose hidrokarbure aromatike policiklike, të cilat në disa studime janë treguar se shkaktojnë dëmtim të ADN-së, duke rritur kështu rrezikun e kancerit”, shpjegon mjeku londinez, Dr. Sermed Mezher, në një video në rrjetet sociale.
Studime të mëparshme kanë treguar se nivele të larta të këtyre kimikateve krijohen kur mishi gatuhet mbi flakë të hapur, siç ndodh gjatë pjekjes në skarë.
Ekspertët prej kohësh kanë paralajmëruar për lidhjen mes kancerit dhe ushqimeve të djegura që përmbajnë karbohidrate, si patatet dhe buka.
Kjo lidhet me praninë e një molekule toksike të quajtur akrilamid, e cila formohet kur disa sheqerna dhe proteina bashkohen gjatë procesit të nxehtësisë.
Analizat kanë treguar një lidhje të vogël midis ekspozimit ndaj këtij toksine dhe disa llojeve të kancerit, përfshirë atë të veshkave, endometrit dhe vezoreve.
Megjithatë, disa ekspertë argumentojnë se sasia e bukës së djegur apo patateve të skuqura që dikush do të duhej të konsumonte për të rritur rrezikun e kancerit është tepër e lartë dhe e pamundur të ndodhë në jetën e përditshme.
Dr. Mezher gjithashtu këshillon shmangien e dy produkteve të tjera shumë të njohura.
“E dyta në listë janë mishrat e përpunuar si sallamrat, proshuta, salçicet dhe pepperoni”, thotë ai, duke shtuar se Organizata Botërore e Shëndetësisë i klasifikon këto ushqime si kancerogjenë të grupit të parë.
Rreziku vjen nga përbërjet e quajtura nitrite dhe nitrate, të cilat dihet se shkaktojnë reaksione në organizëm që mund të çojnë në zhvillimin e tumoreve në zorrë.
Brenda sistemit tretës, nitratet mund të shndërrohen në një substancë të quajtur kimikate N-nitrozo (NOCs), të cilat mund të dëmtojnë qelizat që veshin zorrën e trashë – organin që përpunon ushqimin – duke çuar në zhvillimin e kancerit, sipas Cancer Research UK.
Një studim i vitit 2019 zbuloi se konsumimi i vetëm një cope proshutë në ditë mund të rrisë rrezikun e kancerit të zorrës së trashë me 20%.
Ky është një nivel më i ulët se kufiri i rekomanduar nga NHS, që është dy copa proshutë ose tre feta sallami në ditë.
Në fund të listës së Dr. Mezher është alkooli.
“Ai shoqërohet me shtatë lloje të ndryshme të kancerit, pasi alkooli shpërbëhet në një nënprodukt toksik të quajtur acetaldehid, i cili mund të shkaktojë dëmtime të ADN-së dhe të pengojë riparimin e qelizave”, paralajmëron ai – transmeton GazetaExpress.
“Ne gjithashtu e dimë se alkooli mund të ndikojë në nivelet hormonale dhe të dëmtojë thithjen e lëndëve ushqyese.”
Në përshkrimin që shoqëron videon, Dr. Mezher shkruan se konsumimi i alkoolit lidhet gjithashtu me “sëmundjet e mëlçisë, problemet e zemrës dhe lloje të ndryshme të kancerit”.
“Edhe sasitë e vogla rrisin rrezikun e kancerit të gjirit dhe ezofagut, ndaj duhet konsumuar me kujdes”, shton ai.
Ky paralajmërim vjen në një kohë kur ekspertët po përpiqen të kuptojnë rritjen shqetësuese të rasteve me kancer të zorrës së trashë te personat nën 50 vjeç në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA.
Çdo vit, në Mbretërinë e Bashkuar diagnostikohen mbi 44,000 raste të reja me këtë lloj kanceri, ndërsa në SHBA shifra arrin në gati 142,000 raste.
Megjithëse shumica e rasteve prekin personat mbi 50 vjeç, normat në këtë grupmoshë ose kanë mbetur të qëndrueshme ose kanë pësuar rënie, ndërsa diagnostikimet te të rriturit më të rinj janë rritur me 50% në 30 vitet e fundit.
Mjekët kanë sugjeruar si faktorë të mundshëm obezitetin, përdorimin e tepërt të antibiotikëve, rrezatimin e telefonave celularë dhe madje edhe grimcat e padukshme të plastikës në ujin e pijshëm.
Megjithatë, një numër gjithnjë e më i madh ekspertësh po fajëson ushqimet ultra të përpunuara, siç janë proshuta dhe sallamrat.
Disa madje kanë shkuar aq larg sa t’i krahasojnë me duhanin – duke sugjeruar se duhet të kenë paralajmërime shëndetësore të ngjashme me paketat e cigareve.
