Anemia është një problem shëndetësor që ka të bëjë me numrin tepër të ulët të rruazave të kuqe të gjakut ose sasinë e ulët të hemoglobinës.
Kjo e fundit është një proteinë e pasur me hekur që i bashkëlidhet oksigjenit në mushkëri dhe e transporton atë në çdo ind e qelizë.
Shifrat globale të anemisë janë tepër të larta.
Kjo sëmundje prek 1.93 miliardë njerëz ose 27% të popullësisë së botës.
Të dhënat e disponueshme të Bankës Botërore, Organizatës Botërore të Shëndetësisë, UNICEF apo Institutit Të Shëndetit Publik ofrojnë një panoramë të përhapjes së anemisë në vendin tonë.
Kështu, në Shqipëri përqindja e grave të prekura nga anemia është 32.8 përqind.
Përhapja e anemisë tek gratë shtatzëna është 31%.
Të dhënat tregojnë se përhapja e anemisë është më e lartë në zonat rurale se sa në zonat urbane.
Megjithatë, ajo ulet me rritjen e e nivelit arsimor të nënës dhe indeksit të pasurisë.
Lloji më i përhapur i sëmundjes është ai i shkaktuar nga defiçenca e hekurit.
Sëmundja shfaqet kur njeriu nuk ka mjaftueshëm hekur në organizëm ose përthithja e hekurit është e një niveli të dobët.
Lloji i dytë është anemia e shkaktuar nga defiçenca e vitaminave.
Sëmundja shfaqet në mungesë të vitaminës B12 apo acidit folik.
Anemia aplastike është e rrallë por ndodh kur trupi resht së prodhuari sasi të mjaftueshme të rruazae të kuqe.
Një gjë e tillë ndodh si pasojë e infeksioneve, ekspozimit ndaj lëndëve toksike, sëmundjeve autoimunitare dhe substancave narkotike.
Anemia Hemolitike vjen si pasojë e shpërbërjes së rruazave të kuqe në gjak ose në shpretkë.
Kjo mund të ndodhë si pasojë e sëmundjeve autoimunitare ose çrregullimeve të trashëguara.
Anemia si pasojë e një sëmundje kronike është një pasojë dytësore e sëmundjeve si kanceri, sëmundjet e veshkave, mëlçisë, tiroides, reumatizmës e të tjerë.
Anemia si pasojë e një sëmundjeje kronike shfaqet kur metabolizimi i hekurit në organizëm tjetërsohet.
Në terma më të thjeshta, trupi hidhet në mbrojtje si pasojë e inflamacionit në sistemit imunitar, gjë që shkakton rënie të hemoglobinës dhe përthithjes së vakët të hekurit.
Në këtë rast nivelet e hemoglobinës janë të pandryshueshëm dhe pak më të ulët se normalja që është 9.5 mg/dl.
Për shembull nëse anemia shfaqet si pasojë e një kanceri, qelizat kancerogjene prodhojnë disa substance që dëmtojnë ose shkatërrojnë rruazat e kuqe të gjakut.
Anemia nga sëmundjet kronike prek njësoj si femrat ashtu edhe meshkujt.
Anemia nga defiçenca e hekurit prek më shumë femrat.
Anemia nga sëmundjet kronike nuk trajtohet me suplementë të hekurit.
Çdo sasi hekuri e marrë shtesë mund të jetë e dëmshme në varësi të sëmundjes.
Suplementët e hekurit janë të dobishëm vetëm në rastin e anemisë së shkaktuar nga defiçenca e hekurit.
Anemia e shkaktuar nga mungesa e hekurit mund të zbulohet falë analizave të gjakut.
Megjithatë, janë simptomat që vërehen nga vetë pacientët që tregojnë më shumë për sëmundjen.
Siç e përmendëm, lodhja edhe pas gjumit, të ftohtit të vazhdueshëm, zverdhja e duarve dhe këmbëve, ethet dhe plogështia janë disa prej tyre.
Trajtimi i anemisë së shkaktuar nga mungesa e hekurit nis me përmirësimin e regjimit ushqimor.
Burime të mira ushqimore të hekurit janë:
Spinaqi, agrumet, boronicat, gocat e detit, gjalpi i kikirikut, farat e kungullit, fasulet dhe thjerëzat, frutat e thata.
Sa i përket suplementëve, ato mund të merren vetëm nëpërmjet mjekut.
Këshillohet që ushqimet e mësipërme t’i shoqëroni me ushqime me vitaminë C, si agrume, speca, luleshtrydhe, etj.
