A ju ka ndodhur ndonjëherë të ndiheni sikur po kaloni përmes një situate që e keni përjetuar tashmë? Ky fenomen, i njohur si “déjà vu”, vjen nga frëngjishtja dhe do të thotë “tashmë i parë”.
Në jetën e përditshme, déjà vu i referohet ndjenjës së çuditshme dhe shpesh misterioze se po përjetoni diçka që është ndodhur më parë, edhe pse në realitet është një situatë e re.
Çfarë e shkakton Déjà Vu-në?
Hulumtimet e fundit sugjerojnë se déjà vu mund të lidhet me një çrregullim të kujtesës. Në disa raste, fenomeni është vërejtur tek individë me epilepsi të lobit të përkohshëm, ku episodet e krizat mund të shkaktojnë këtë ndjesi të çuditshme. Ky lloj déjà vu-je është më i zakonshëm tek ata që kanë një histori të njohur mjekësore për problemet neurologjike.
Megjithatë, shumë njerëz që nuk kanë probleme shëndetësore serioze përjetojnë gjithashtu déjà vu. Për ata që janë të shëndetshëm, ndjesia e déjà vu krijohet kur truri përpunon një përvojë të re dhe, për arsye të panjohura, e ruan atë në kujtesën afatgjatë pa e kaluar në kujtesën afatshkurtër. Kjo “mospërputhje” në sistemin e kujtesës mund të krijojë ndjesinë se jeni duke ejetuar diçka që ka ndodhur tashmë.
Shkaqe të tjera të Déjà Vu-së
Përveç arsyeve neurologjike, déjà vu mund të shkaktohet edhe nga faktorë të jashtëm si lodhja e tepërt ose shpërqendrimi. Kur jemi të lodhur ose në mungesë gjumi, truri mund të bëjë ngatërrime të ngjashme me kujtesën dhe të krijojë ndjesinë e “rikthimit” në një përvojë, edhe nëse është hera e parë që po ndodh. Shpesh, ndjenja e déjà vu-së mund të ndodhë kur jemi të përhumbur ose të përqendruar në diçka tjetër, duke lënë trurin tonë të përpunojë informacionin e ri në një mënyrë të pasaktë.
Ndërsa déjà vu mbetet një fenomen misterioz për shumë, të dhënat sugjerojnë se mund të ketë disa arsye për të ndodhur, nga çështje neurologjike deri tek faktorët e jashtëm që lidhen me lodhjen dhe stresin. Megjithatë, për shumicën e njerëzve, është një ndjenjë kalimtare që ndodh pa ndonjë shqetësim të madh për shëndetin.
Nëse e përjetoni shpesh, mund të jetë thjesht një përkuletje e sistemit tuaj të kujtesës, që ndihmon në të kuptuarit se sa kompleks dhe dinamik është truri ynë.
