Hantavirusi nuk është një term i njohur për shumicën e njerëzve, dhe as një sëmundje për të cilën mendohet shpesh. Kjo ndryshoi kur ndërlikimet e shkaktuara nga ky virus i rrallë i morën jetën Betsy Arakawa-s, bashkëshortes së aktorit fitues të çmimit Oscar, Gene Hackman.
Hantaviruset janë një familje virusesh që mund të shkaktojnë sëmundje të rënda dhe vdekje. Disa lloje dëmtojnë më shumë mushkëritë, ndërsa disa të tjera shkatërrojnë veshkat.
Pavarësisht nga lloji, këto sëmundje infektive përhapen kryesisht nga brejtësit. Në shumicën e vendeve, nuk është regjistruar transmetim nga personi te personi, përveç një varianti të rrallë të zbuluar në Amerikën e Jugut. Ja çfarë duhet të dini rreth këtij virusi.
Si përhapet hantavirusi?
Brejtësit mbartin virusin dhe ai ndodhet në urinën, jashtëqitjet dhe pështymën e tyre. Prekja e këtyre substancave mund të çojë në infektim, por njerëzit zakonisht e marrin virusin duke thithur grimcat e tyre në ajër. Gjithashtu, kafshimet ose gërvishtjet nga brejtësit mund të transmetojnë sëmundjen.
Sëmundja konsiderohet relativisht e rrallë, me 864 raste të raportuara në SHBA në vitin 2022. Këto raste përfshijnë si variantet që sulmojnë mushkëritë, ashtu edhe ato që dëmtojnë veshkat.
Sëmundja u identifikua për herë të parë në SHBA në vitin 1993, kur disa persona u prekën nga një infeksion i rëndë respirator në rajonin e njohur si “Katër Cepat”, ku takohen Arizona, Kolorado, Nju Meksiko dhe Jutah. Sëmundja vazhdon të jetë më e përhapur në perëndim të lumit Misisipi.
Simptomat e infektimit me hantavirus
Sëmundja zhvillohet në dy faza. Brenda katër ditëve të para, të infektuarit ndiejnë lodhje, temperaturë dhe dhimbje muskulore. Rreth gjysma e tyre gjithashtu përjetojnë dhimbje koke, marramendje, të dridhura dhe shqetësime në stomak.
Në fazën e dytë, mes ditës së katërt dhe të dhjetë pas infektimit, virusi sulmon sistemin respirator. Pacientët në këtë fazë fillojnë të kolliten, ndihen të pafuqishëm për të marrë frymë dhe përjetojnë shtrëngim në kraharor.
Trajtimi për hantavirusin
Nuk ka një trajtim specifik për infektimin me hantavirus. Mjekët mund të trajtojnë vetëm simptomat, shpesh në njësinë e kujdesit intensiv. Shumë pacientë me këtë virus duhet të intubohen, ndërsa ata që preken nga varianti që dëmton veshkat mund të kenë nevojë për dializë.
Shërimi është i mundur nëse sëmundja diagnostikohet herët dhe pacienti merr trajtim të shpejtë. Megjithatë, ndjenja e lodhjes dhe dobësisë mund të zgjasë për një kohë të gjatë.
Si të parandaloni infektimin me hantavirus?
Mbrojtja më e mirë është parandalimi. Zvogëloni ekspozimin ndaj brejtësve duke qenë të vëmendshëm ndaj vendeve ku ata mund të fshihen. Hapësirat si bodrumet, çatitë dhe nënshtrimet e shtëpisë mund të jenë strehë e mundshme për ta.
Nëse dyshoni se keni brejtës në shtëpi, vendosni kurthe ose telefononi shërbimet e kontrollit të dëmtuesve. Kur jeni në natyrë, për shembull gjatë kampingut, mbajeni ushqimin jashtë tendës dhe sigurojeni atë kur nuk jeni duke gatuar apo ngrënë.
Mbyllni të gjitha çarjet në themelet e shtëpisë me çimento ose materiale të tjera për të parandaluar hyrjen e brejtësve. Mos injoroni vrimat e vogla, sepse brejtësit mund të futen përmes hapësirave të ngushta.
Nëse vëreni një vend ku mund të jenë strehuar brejtësit, hapni fillimisht dritaret ose dyert për ajrim. Nëse zona duket shumë e infektuar, kontaktoni profesionistët e kontrollit të dëmtuesve.
Para se të filloni pastrimin, vishni pajisje mbrojtëse, veçanërisht një respirator për të shmangur thithjen e grimcave të infektuara. Lagni mbeturinat para se t’i pastroni për të zvogëluar rrezikun e përhapjes së virusit në ajër. Pasi zona të pastrohet, përdorni dezinfektues ose zbardhues për ta larë plotësisht. Ky artikull ka vetëm qëllim informativ dhe nuk përbën këshillë mjekësore. / Discover Magazine
